بررسی و توصیف نظام صرفی گویش ترکی قشقایی

چکیده بررسی و توصیف نظام صرفی گویش ترکی قشقایی به کوشش ساناز قربانی پژوهش حاضر به بررسی و توصیف نظام صرفی گویش ترکی قشقایی اختصاص دارد که از دسته ی گویش های جنوب غربی ایران است. برای این منظور، شماری از گویشوران از میان ایل نشینان قشقایی انتخاب شدند. این گویشوران همگی سالخورده و بی سواد بودند و تقریباً تمامی عمر خود را در زندگی ایلی گذرانده بودند. از آن جا که نگارنده خود نیز گویشور ترکی قشقایی می باشد، از شم زبانی خود نیز در انجام این پژوهش بهره گرفته است. این تحقیق با گردآوری تعداد زیادی واژه، عبارت و جمله از گویش ترکی قشقایی انجام شد که توصیف و بررسی هریک از مقولات هفت گانه ی صرفی که متشکل از «اسم، فعل، صفت، ضمیر، قید، حرف و شبه جمله» می باشند، با استفاده از آن ها صورت گرفت. در این پژوهش، همچنین رایج ترین فرآیندهای واژه سازی در ترکی قشقایی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتند. این تحقیق نشان داد که گویش ترکی قشقایی ویژگی های مهمی را دارا است که می توان آن را به عنوان گویش مستقل در منطقه ی جغرافیایی جنوب غربی ایران محسوب کرد. از جمله ویژگی های این گویش این است که وندافزایی صرفاً به صورت افزودن پسوند انجام می-شود، بنابراین در این گویش پیشوندی وجود ندارد. از دیگر ویژگی های این گویش، یکسان بودن ریشه ی فعلی با فعل امر دوم شخص مفرد می باشد. در نتیجه، کیفیت انجام گرفتن فعل و زمان های آن با وندهای مشخصی که به آن اضافه می شود، تعیین می گردد. ویژگی مهم دیگر این گویش کاربرد صفت پیش از موصوف می باشد که این حالت دقیقاً عکس کاربرد صفت در زبان فارسی معیار است. به علاوه، باید خاطرنشان ساخت که در این گویش اولویت استفاده از حروف اضافه ی پسایند مطرح است و همگی حروف اضافه ای که به صورت پیش-اضافه به کار می روند از زبان فارسی معیار وارد این گویش شده اند. کلمه های کلیدی: توصیف، گویش، ترکی قشقایی، صرف، واژه سازی